İlya Ehrenburg 1960-1967 yıllarında yazdığı “Anılarım” adlı kitabında Hikmet’le ilgili anılarına da yer veriyor. Kitabın Türkçe baskısında bahsi geçiyor ancak tam olarak Nâzım’ın kimden söz ettiği anlaşılmıyordu.
Medyagünlüğü’nün haberine göre Ehrenburg kitabında şunları yazıyor:
“Nâzım 1956 belki de 1957 yılında bana şu olayı anlatmıştı: Putlaştırma (Sovyet lideri Josef Stalin dönemi için kullanılan deyim) devrinde, Stalin’in ölümünden az önce; eski Türk devrimci, yaklaşık yetmiş yaşlarındaki bir veterineri hapse atmışlar. Toplama kampında ölmüş. Ölümünden sonra da alınan kararla itibarı iade edilmiş.”
Hikmet’in sözünü ettiği kişi Hacıoğlu.
1927 yılında Moskova’da toplanan Komintern’in 4. kongresine katıldığı gerekçesiyle tutuklanır. 4 aylık cezasını çektikten sonra, 1928 yılında Hikmet’in de yardımıyla ailesiyle birlikte Sovyetler Birliği’ne gider. Sovyetler Birliği’nde Türk devrimcilerinin eğitim gördüğü KUTV üniversitesinde kısım şefliği ve veterinerlik görevlerinde bulunur.
1949 yılında eşinin kardeşinin ölümü üzerine Moskova’daki Türkiye Büyükelçiliğine vize almak için başvurur. Bu başvuru nedeniyle Sovyet yönetiminde casusluk suçlamasıyla tutuklanır. 15 yıl 6 ay ceza alır ve Altaylar bölgesinde bir çalışma kampına ailesiyle birlikte sürgüne gönderilir. Bu esir kampında sağ yanına inme iner ve 1954 yılında hayata gözlerini yumar. Ölümünden sonra eşi Sabiha Sümbül Nâzım Hikmet’ten yardım ister. Nâzım Hikmet büyük uğraşlar vererek, casusluk suçlamasıyla suçlanan Hacıoğlu’nun ölümünden sonra aklanmasını ve ailesine 80 ruble maaş bağlanmasını sağlar.
Nâzım 1956 yılında Hacıoğlu için “Hacı Oğlu Salih” adlı şiir de yazmıştı.
Yorum Ekle