Nâzım Hikmet’in 1952 yılında Rusya’nın Kırım bölgesindeki Artek öğrenci kampı ziyareti sırasında bir Müslüman mezar taşının yere döşenmesine tepki gösterdiği belirtildi. Nâzım Hikmet’in tepkisini fark eden Rus yetkililer daha sonra mezar taşını ayaklar atından kaldırır.
Rus kaynaklara atıfta bulunan Türk araştırmacı Mustafa Yılmaz, gazeteci Fuad Safarov’a konuyla ilgili açıklamada bulundu.
Mustafa Yılmaz: Artek yöneticilerinden Vladimir Svistov’un (1922-2003) belleğinde Nâzım Hikmet’in 1952 yılındaki ziyareti iz bırakmış. Ölümünden kısa bir süre önce yapılan bir röportajda Svistov olayı şöyle anlatmıştı: “Savaştan (2. Dünya Savaşı) sonra Artek’in yeniden kurulması için Alman savaş esirleri işe koşuldu. İnşaat malzemesi çok enderdi. Bu nedenle yıkık binalardan ve diğer harabelerden elde edilen malzemeler kullanıldı. Artek’e ait kamplardan birinin merdivenleri tamir edilirken hemen yan tarafta bulunan Tatar mezarlığından taşlar kullanılmıştı. Bir taş yerleştirilirken yazılı tarafı üste gelmiş… Nâzım Hikmet kampı gezerken birden işte bu taşın üstüne bastığını fark etti ve irkildi. Üzerine Kur’an’dan ayetler işlenmiş bir mezar taşı! Taş hemen o gün oradan kaldırıldı.” dedi.
Yerel kaynaklara göre, olay Yalta’nın 16 kilometre kuzeydoğusunda Gurzuf tatil kasabasında yaşandı. Tarihçilere göre, morali bozulan Nâzım’ın bu olaya sesiz tepki verdiğini, yetkililerin bunu hemen fark ederek taşı kaldırdığı ifade edildi.
Назым Хикмет не допустил осквернения мусульманского надгробия
В 1952 г. во время своего визита в студенческий лагерь «Артек» Назым Хикмет был глубоко смущен использованием мусульманского надгробия в лестничной кладке. Администрация лагеря, заметив реакцию Назыма, заменила надгробие.
По словам турецкого исследователя Мустафы Йылмаза, визит Назыма в «Артек» в 1952 г. запомнился одному из руководителей лагеря Владимиру Свистову (1922-2003). Незадолго до своей смерти он дал интервью, в котором описал события того дня: «После Второй мировой войны мы были вынуждены нанять немецких военнопленных для восстановления «Артека». Найти строительные материалы в то время было крайне трудно, поэтому мы использовали материалы, найденные на месте разрушенных зданий. При ремонте лестницы в одном из корпусов «Артека», были использованы надгробные камни с татарского кладбища, расположенного неподалеку. Один из камней был уложен лицевой стороной вверх. Когда Назым Хикмет гулял по лагерю, он случайно наступил на этот камень и вздрогнул: это был камень, на котором были высечены строки из Корана. В тот же день он был заменен.
По данным местных источников, инцидент произошел в курортном городке Гурзуф, расположенном в 16 километрах к северо-востоку от Ялты. Биографы утверждают, что Назым отреагировал немногословно, однако и этого хватило для того, чтобы камень был немедленно заменен.
Yorum Ekle