11/52 Prof. Aleksandr Antonoviç KOLESNİKOV 1. Uluslararası Gençlik Konferansı konuşması. 2021

St. Petersburg Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Profesörü Aleksandr Antonoviç KOLESNİKOV, Nâzım Hikmet’in yaşamına ve eserlerine dayanan “I. Uluslararası Bilimsel ve Uygulamalı Gençlik Konferansı”nda bir konuşma yaparak Nâzım Hikmet ve Rus Tiyatrosunu anlattı.

Sayın Zülfü Livaneli’nin dediği gibi biz Nâzım Hikmet’i geçmişteki bir şair gibi okumuyoruz. Nâzım Hikmet eski kitapların sayfalarında kalmadı. Nâzım Hikmet’in kişiliğini daha yakından tanımanız için iki olayı anlatmak istiyorum.
Yanlış hatırlamıyorsam 1956-1957 yıllarında parti liderlerinin genç şairleri baskın yaptıkları zaman Nâzım Hikmet Evgeniy Evtuşenko’yu arayıp: “Jenya, başına kötü şeyler gelecek. Şiirlerin basılmayacak. Parasız kalacaksın. Nasıl geçineceksin? Bana büyük miktarda ödeme geldi. Onu sana göndereceğim.” diye söylemiş.
Başka bir olay da sergilere ve ressamlara baskın yapıldığı yıllarda yaşanmıştı. Nâzım Hikmet geceleri sessiz bir şekilde çatı katına çıkarmış. Bir gün eşi merak edip şairin orada ne yaptığını görmek için ardından gitmiş. Meğerse Nâzım resimleri satın alıp onları çatı katında saklıyormuş. Eşi hayretler içinde Nâzım’a: “Neden bunu yapıyorsun? Bu resimleri ne yapacaksın? Onları satamazsın bile” diye sormuş.
Nâzım Hikmet de şöyle cevap vermiş: “Ressamlar gece gündüz çalışıp bu resimleri çizmişler. Ancak bütün eserleri çöpe atılmış. Bu ressamlar nasıl geçinecekler? Bu yüzden ben resimleri satın aldım. Eğer beğenmediysen burada çatı katında dursun.”
Şair, yazar, dramaturg olmasıyla birlikte Nâzım Hikmet böyle bir insandı.
Ben Nâzım Hikmet ve onun Rusya’daki tiyatro çalışmalarından bahsetmek istiyorum.
50’li ve 80’li yıllarda SSCB tiyatrolarında Nâzım Hikmet’in eserleri sahneye koyulurdu. Nâzım Hikmet’in SSCB’de yaşadığı süreçte yazdığı oyunların çoğunun yayınlanmadığı ve sahneye koyulmadığı pek bilinmez. Ayrıca Stalin’in ölümünden sonra sahneye koyulan “İvan İvanoviç var mıydı? Yok muydu?” oyunu, “antikomünist” olduğu sebebiyle sahneden kaldırılması şairi şok etmişti. O zamanlar Nâzım “Ben 17 yıl hapishanede geçirdim. Neden oyunuma antikomünist deniyor?” diye sorgulayıp anlam verememişti.
Rusya’da “Nâzım’ın Masalları” ve “Aşk Masalı” adlı oyunlardan başka eserler sahnelenmemişti. Ben bizzat Nâzım Hikmet’e dair iki oyun yazdım. Çabalarım sonucunda üç kere sahneleyebildik. 2002 yılında yönetici ve oyuncu Viktor Haritonov tarafından St. Petersburg’da “Nâzım, bir Türk’ün itirafı” oyunu sahnelendi. 2012 yılında da Pokrovka Tiyatrosu’nda “Baş Dönmesi. Şairin Aşkı ve Kaderi” adlı eser sahnelendi. 2019 yılından beri bu oyun “St. Petersburg ve Türkiye” festivaline dahil edilmiştir. Umarım yakın zamanda bu oyunu Mersin şehrinde Türk seyircilerine de gösteririz.


#Nâzım Hikmet
#nazimhikmet.com Rusya Moskova Anma Etkinlikleri 2021
#AleksandrAntonoviçKOLESNİKOV #MoskovaNâzımHikmetKültürveSanatVakfı